Các cụ xưa thường có câu: " Miệng ăn núi lở", làm mà không tiết kiệm thì làm bao nhiêu ăn cũng hết. Đó là điều mà từ cuộc sống hàng ngày cha ông đã đúc kết lại. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người ý thức sâu sắc hơn ai hết về điều này. Từ tuổi thiếu niên cho đến khi là cụ già, từ lúc ra đi tìm đường cứu nước cho đến khi làm Chủ tịch nước Người luôn thực hành tiết kiệm. Người từng nói: " Sản xuất mà không tiết kiệm thì chẳng khác gì gió vào nhà trống''. Có thể nói rằng việc thực hành tiết kiệm đã trở t
Các cụ xưa thường có câu: " Miệng ăn núi lở", làm mà không tiết kiệm thì làm bao nhiêu ăn cũng hết. Đó là điều mà từ cuộc sống hàng ngày cha ông đã đúc kết lại. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người ý thức sâu sắc hơn ai hết về điều này. Từ tuổi thiếu niên cho đến khi là cụ già, từ lúc ra đi tìm đường cứu nước cho đến khi làm Chủ tịch nước Người luôn thực hành tiết kiệm. Người từng nói: " Sản xuất mà không tiết kiệm thì chẳng khác gì gió vào nhà trống''. Có thể nói rằng việc thực hành tiết kiệm đã trở thành phẩm chất cao đẹp của đạo đức Hồ Chí Minh.
Ra đi tìm đường cứu nước vói hai bàn tay trắng nhưng Người đã dành nhiều thời gian đi nhiều nơi, học tập nhiều điều, làm nhiều nghề để kiếm sống và hoạt động cách mạng. Khi đã trở thành người đứng đầu của Đảng và Nhà nước Bác vẫn sống giản dị tiết kiệm như một lẽ tự nhiên trong sinh hoạt hàng ngày.
Rời xa Xứ Nghệ yêu thương năm 16 tuổi, hơn 50 năm tìm đường cứu nước Người mới có dịp về thăm quê: lần thứ nhất vào mùa hè năm 1957, lần thứ hai vào mùa đông năm 1961. Năm nay, quê hương Nghệ An kỷ niệm 60 năm ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm quê lần thứ nhất, 56 năm Người về thăm quê lần thứ hai là dịp để chúng ta cùng ôn lại Tấm gương thực hành tiết kiệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong hai lần về thăm quê.
* Thăm quê vào ngày chủ nhật
Theo kế hoach của Bộ Chính trị tháng 6 năm 1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ đi thăm các nước xã hội chủ nghĩa để tăng thêm khối đoàn kết. Trước khi thăm quê hương lớn các nước Xã hội chủ nghĩa, Người đã trở về thăm quê hương nhỏ của mình. Đây là một nét văn hóa ứng xử rất phương đông nhưng ở đây chúng ta còn nhận thấy đẹp hơn nữa đó là Người đã chọn ngày về thăm quê nhà đúng vào ngày nghỉ cuối tuần - ngày chủ nhật.
Sáng chủ nhật, ngày 16/6/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Làng Sen nơi gắn bó kỷ niệm thời niên thiếu.
Người không muốn một nghi lễ đón tiếp tiễn đưa sang trọng dành cho vị lãnh tụ; Người cũng không muốn sử dụng 8 giờ thời gian vàng ngọc của một ngày làm việc theo qui định của nhà nước. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: "Thời gian quý báu lắm, một tấc bóng là một thước vàng" . Phải biết quý trọng thời gian của mình và thời gian của người khác.
*Chia cà trong bữa cơm tại nhà ăn tỉnh ủy Nghệ An (1957)
Không chỉ tiết kiệm thời gian Chủ tịch Hồ Chí Minh còn kêu gọi mọi người tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm tiền của nhân dân của nhà nước và của chính mình. Vì vậy trong sinh hoạt của mình Người luôn yêu cầu thật giản dị. Từ đôi dép cao su cho đến tấm áo mặc và ngay cả bữa cơm hàng ngày Bác cũng chỉ sử dụng như những Người bình thường.
Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm quê, cơ quan tỉnh ủy Nghệ An sửa soạn cơm mời Bác. Trong mâm cơm có đĩa cà muối mà Bác vẫn thích dùng. Câu chuyện được kể lại: Khi mọi người ăn gần xong thấy trên đĩa còn 2 quả. Bác trở đũa gắp bỏ lên bát anh Khoát - lúc bấy giờ là Bí Thư tỉnh ủy 1 quả, còn một quả Bác bỏ lên bát mình rồi nói:
- Còn đây chú một quả, Bác một quả ta cùng ăn cho hết
Làm chủ tịch nước mà Bác tự nhận cho mình quyền sống thật giản dị nhưng thật thanh cao. Tại sao Bác lại cần kiệm như vây? Người đã từng nói rằng: " Mỗi đồng tiền bát gạo mà chúng ta tiêu dùng đều là mô hôi nước mắt của nhân dân. Thương dân là phải tiết kiệm, lãng phí là không thương dân".
*Gói cơm độn ngô
Chiều 8/12/1961 văn phòng tỉnh ủy làm cơm tiếp Bác. Từ năm 1961 để đủ lương thực chi dùng và dự trữ tiếp té cho chiến trường miền nam chủ trương của toàn dân là ăn gạo độn ngô màu. Nhưng nghĩ rằng đây là bữa cơm lãnh đạo tỉnh tiếp Bác nên chị em phục vụ chọn gạo trắng để mời Bác. Đi thăm nhà ăn tập thể thấy toàn cơm trắng Bác nói vui:
- Chà! Cán bộ tỉnh Nghệ An ta ăn sướng hề! Ngày nào cũng ăn cơm trắng thế này à !
Một đồng chí cán bộ thưa với bác:
- Dạ thưa Bác, bình thường chúng cháu ăn cơm độn nhưng hôm nay đón Bác nên chỉ thổi cơm trắng thôi ạ!
Khi ngồi vào bàn ăn, Bác đưa gói cơm của đoàn ra. Đó là gói cơm trắng độn ngô đỏ. Ngô đỏ nhồi vừa hòa lẫn với cơm được gới vuông vức. Đồng chí phục vụ vừa lấy dao cắt ra từng miếng ngon lành và Bác mời mọi người cùng ăn với Bác.
Lối sống giản dị tiết kiệm đồng cam cộng khổ với nhân dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã được báo chí nước ngoài nhiều lần nhắc đến. Nhà báo Mĩ Davits Hanbonston đã từng viết: " Hồ Chí Minh là một trong những nhân vật kỳ lạ của thời đại này- hơi giống Găng đi, hơi giống Lê Nin và hoàn toàn Việt Nam... Hình như ông luôn luôn giữ được những giá trị vĩnh viễn của con người Việt Nam".
* Sản xuất và tiết kiệm phải đi đôi với nhau
Trong hội nghị đại biểu nhân dân Nghệ An ngày 14/6/1957, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói rằng: " Đồng bào ta cố gắng tăng gia sản xuất nhưng không chú ý tiết kiệm. Sản xuất và tiết kiệm phải đi đôi với nhau, nếu sản xuất mà không tiết kiệm thì cũng như rót nước vào cái ống không có đáy".
Sau đó Người nêu ra nhiệm vụ cho đồng bào tỉnh nhà trong đó Người nhấn mạnh: "Muốn cải thiện sinh hoạt phải tăng gia sản xuất, phải thực hành tiết kiệm". Khi trở về thăm về Làng Sen nơi gắn bó kỷ niệm thời niên thiếu một đồng chí cán bộ tỉnh xin phép Bác trồng hoa trong vườn, Người nói: " Hoa khoai lang vẫn đẹp". Ý Người là muốn trồng khoai lang để tăng gia sản xuất nên từ đó đến nay trong vườn nhà Bác cứ mùa nào thức nấy bà con trồng hoa màu.
* Thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi BCH Đảng bộ Đảng lao động Việt Nam tỉnh Nghệ An (21/7/1969)
Khi chỉ còn hơn một tháng nữa là Bác đi xa. ngày đó sức khỏe của Bác đã yếu nhưng Người vẫn tự tay đánh máy một bức thư hơn 3000 chữ để gửi về cho quê hương. Quê hương coi đây là di chúc thiêng liêng Chủ tịch Hồ Chí Minh dành cho cán bộ và nhân dân tỉnh nhà. Trong nhiều điều, Người đã nhắc đến vấn đề tiết kiệm. Chủ tịch Hồ Chí Minh viết rằng: Hết sức chăm lo đời sống nhân dân, phải ra sức sản xuất và thực hành tiết kiệm.
Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Tiết kiệm được khẳng định là quốc sách. Quốc hội đã ban hành Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí.Chính phủ đã ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện luật và tăng cường công tác chỉ đạo, kiểm tra để các quy định của pháp luật về lĩnh vực này thực sự phát huy hiệu quả trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Trên con đường công nghiệp hóa hiện đại hóa, đất nước ta bước vào thời kì hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, thuận lợi nhiều nhưng cũng không ít thách thức, khó khăn. Chính vì thế, việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí của từng cơ quan, đơn vị, từng cán bộ, đảng viên, nhân dân trong thực hiện nhiệm vụ và đời sống hàng ngày càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Những câu chuyện nhỏ về quả cà pháo, bữa cơm độn ngô hay thăm quê vào ngày chủ nhật....thật giản dị nhưng là những bài học quý giá. Kỷ niệm ngày quê hương được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm, hình ảnh, tư tưởng, tinh cảm của Bác vẫn ngời sáng trong lòng mỗi người con Xứ Nghệ. Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí là những hành động thiết thực nhất để mỗi chúng ta bày tỏ niềm tin yêu, kính trọng đối với Bác, là dịp để chúng ta tự nhắc nhở bản thân và những người xung quanh, tự rút ra bài học kinh nghiệm về thực hành tiết kiệm, cùng nhau đoàn kết thực hiện xây dựng Nghệ An “.. thành một tỉnh gương mẫu” như sinh thời Bác hằng mong muốn./.
Nguyễn Thị Kim Chi
Phó BQL Khu Mộ